Wednesday, April 23, 2025

Ν. 4443/2016: Ίση μεταχείριση στην εργασία

Ο εργοδότης υποχρεούται να εφαρμόζει σε όλους τους εργαζόμενους που απασχολεί την αρχή της ίσης μεταχείρισης και να προβαίνει σε καλόπιστη και ηθική χρήση των δικαιωμάτων του που απορρέουν από τη σύμβαση εργασίας (ΑΚ 288). Οφείλει δηλαδή να μεταχειρίζεται τους εργαζόμενους με τον ίδιο τρόπο, χωρίς διακρίσεις, εκτός εάν αυτές δικαιολογούνται αντικειμενικά από τη φύση της παρεχόμενης εργασίας.

   Απαγορεύεται η διαφορετική μεταχείριση των εργαζομένων που έχουν τα ίδια προσόντα, παρέχουν την ίδια εργασία, με τους ίδιους όρους και υπό τις ίδιες συνθήκες, για την εξυπηρέτηση αναγκών της ίδιας κατηγορίας, δηλαδή εφόσον βρίσκονται στις ίδιες υπηρεσιακές γενικά καταστάσεις από άποψη χρόνου πρόσληψης και παροχής υπηρεσίας, αδιακρίτως φύλου.

   Απαγορεύεται στον εργοδότη διαφορετική και άνιση μεταχείριση των εργαζομένων που να εκδηλώνεται με την εξαίρεση ενός ή μερικών από αυτούς από τις οικειοθελείς παροχές που καταβάλλει στους υπόλοιπους εργαζόμενους, οι οποίοι ανήκουν στην ίδια κατηγορία και ειδικότητα, εργάζονται με τις ίδιες συνθήκες, έχουν τις ίδιες ικανότητες και την ίδια απόδοση και επιδεικνύουν την ίδια επιμέλεια στην παροχή των υπηρεσιών τους.

   Η αρχή της ίσης μεταχείρισης αναφέρεται όχι μόνο στη μισθολογική μεταχείριση των εργαζομένων, αλλά και σε κάθε άλλη παροχή, όπως είναι η προαγωγική εξέλιξη, η μείωση του νόμιμου ωραρίου εργασίας, η αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης κ.λπ..

   Περαιτέρω, διατάξεις σχετικά με την εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελματική εκπαίδευση και ανέλιξη, στους όρους και στις συνθήκες εργασίας και άλλες συναφείς διατάξεις περιέχονται στους Ν. 3767/2009, 3896/2010, και 4443/2016.

Ν. 4808/2021: Ψηφιακή κάρτα εργασίας

Με το άρθρο 74 του Ν. 4808/2021 θεσπίστηκε η υποχρέωση λειτουργίας ηλεκτρονικού συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας στις επιχειρήσεις - εργοδότες, το οποίο είναι συνδεδεμένο, σε πραγματικό χρόνο, με το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.

   Η υποχρέωση αυτή συνεπάγεται την έκδοση ψηφιακής κάρτας για κάθε εργαζόμενο της επιχείρησης, μέσω της οποίας γίνεται η μέτρηση του χρόνου εργασίας, όπως η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας, και κάθε είδους άδεια. Τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας εργασίας διασταυρώνονται με τα στοιχεία που αναγράφονται στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) που υποβάλλεται από την επιχείρηση.

   Η ψηφιακή κάρτα εργασίας αξιοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου των επιχειρήσεων. Εάν, κατά τον επιτόπιο έλεγχο, διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζόμενου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένο ψηφιακή κάρτα. Σε περίπτωση που σε τρεις ελέγχους, εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών, διαπιστωθεί η παράβαση της παρούσας επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών.

   Η Κάρτα Εργασίας είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη διασφάλιση του ωραρίου εργασίας και των υπερωριών, καθώς συνεπάγεται την καθημερινή και άμεση (σε πραγματικό χρόνο) κοινοποίηση στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ της έναρξης και λήξης εργασίας για κάθε εργαζόμενο και συνακόλουθα την προστασία κάθε εργαζόμενου από την πραγματοποίηση υπερωριακής απασχόλησης χωρίς αμοιβή, καθώς και από την με οποιοδήποτε τρόπο καταστρατήγηση των νόμιμων ορίων εργασίας.

ΠΔ 27/1932: Πολλαπλή απασχόληση σε εργοδότες

Στην περίπτωση της πολλαπλής απασχόλησης ο εργαζόμενος παρέχει στην ίδια χρονική περίοδο την εργασία του σε πολλούς εργοδότες με καθένα από τους οποίους συνδέεται με αυτοτελή σύμβαση εργασίας.

   Οι πολλαπλά απασχολούμενοι δικαιούνται από όλους τους εργοδότες, εκτός από τον μηνιαίο μισθό, τη νόμιμη άδεια, ανάλογο επίδομα αδείας, δώρα εορτών. Σε περίπτωση απόλυσης από κάποιον εργοδότη δικαιούνται τη νόμιμη αποζημίωση λόγω καταγγελίας συμβάσεως, ανεξάρτητα από την εργασία του στους υπόλοιπους. Τέλος, για τους πολλαπλά απασχολούμενος, ισχύουν ειδικές διατάξεις για την ασφάλιση στον ΕΦΚΑ.

   Περιορισμοί στο χρόνο εργασίας στην πολλαπλή απασχόληση: Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ο περιορισμός του άρθρου 16 παρ. 3 του Π.Δ. 27/04.07.1932 σύμφωνα με το οποίο ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να απασχολήσει μέσα στην ίδια ημέρα μισθωτούς, οι οποίοι ήδη έχουν εργαστεί σε άλλη επιχείρηση ολόκληρο το νόμιμο ωράριό τους. Μπορεί δηλαδή να απασχολήσει μισθωτούς, οι οποίοι εργάστηκαν την ίδια ημέρα (μέσα στο ίδιο 24ωρο) σε άλλο ή άλλους εργοδότες, για χρόνο μικρότερο του κανονικού ωραρίου εργασίας, αλλά μόνο για τόσες ώρες όσες υπολείπονται για να συμπληρωθεί το νόμιμο ωράριο της ημερήσιας εργασίας.

Ε4: Πρόγραμμα εργασίας και μονομερής διαφοροποίηση

Από τη νομοθεσία περιγράφεται λεπτομερώς τόσο η υποχρέωση των εργοδοτών, όσο και η διαδικασία για την υποβολή πινάκων προσωπικού - προγραμμάτων εργασίας (έντυπο Ε4 - Ετήσιος Πίνακας Προσωπικού και Συμπληρωματικοί Πίνακες Ε4 Ωραρίου). Το πρόγραμμα εργασίας αποτελεί ευθύνη του εργοδότη και θα πρέπει να καταρτίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας περί χρονικών ορίων εργασίας, καθώς και με τους όρους της ατομικής σύμβασης περί ωραρίου και εβδομαδιαίας ανάπαυσης.

   Μονομερής διαφοροποίηση από τον εργοδότη, του συμφωνηθέντος προγράμματος εργασίας, μπορεί να θεωρηθεί από τον εργαζόμενο ως βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας, με ότι αυτό συνεπάγεται.

   Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση κατά την οποία έχει τεθεί όρος στην ατομική σύμβαση, ότι το πρόγραμμα εργασίας καταρτίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες της επιχείρησης, το οποίο όμως και σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να γνωστοποιείται έγκαιρα στον εργαζόμενο και να κινείται εντός των νόμιμων ορίων της εβδομαδιαίας απασχόλησης.

   Η οργάνωση του χρόνου της εβδομαδιαίας εργασίας σε πενθήμερο ή εξαήμερο, είναι αποκλειστικό δικαίωμα των συμβαλλομένων μερών στις συλλογικές ή ατομικές συμβάσεις εργασίας. Σε κάθε αλλαγή - τροποποίηση ωρών εργασίας ή/και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, πρέπει να υποβάλλεται στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, πίνακας Ε4 - συμπληρωματικός ωραρίου. Η υποβολή πρέπει να γίνεται έγκαιρα και οπωσδήποτε πριν την αλλαγή ή/και εφαρμογή του νέου προγράμματος εργασίας.

   Αν υπάρξει μόνιμη τροποποίηση των ωρών εργασίας, τότε εκτός από την υποβολή Ε4 συμπληρωματικού πίνακα ωραρίου, απαιτείται και η τροποποίηση της ατομικής σύμβασης εργασίας και ενημέρωση του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ (έντυπο Ε9). Αλλαγές στα δηλωθέντα προγράμματα εργασίας με πρωτοβουλία των εργαζομένων και χωρίς την ενημέρωση των αρμοδίων προσώπων, δεν επιτρέπονται.

Wednesday, April 16, 2025

Μετατροπή αγγελίας εργασίας ώστε να γίνει ελκυστική στις σύγχρονες απαιτήσεις

Στην ακόλουθη αγγελία εργασίας για Plant HR Manager αντί να κάνω κριτική, έκανα τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να γίνει πιο ελκυστική στις σύγχρονες απαιτήσεις.


Δε χρειάζονται υπερβολές τύπου greek leading company, αλλά το έργο και οι πράξεις να μιλούν. Οπότε τα αφαίρεσα. Επίσης, μιας και μιλάμε για HR field, καλό είναι να γίνει αναφορά στην "οικογένεια" και το κλίμα της επιχείρησης. Αρκεί αυτό να ισχύει στην πράξη.

Επίσης να θυμάστε κάτι καλά. Οι εργαζόμενοι συνεισφέρουν, αλλά οι επιχειρήσεις είναι εκείνες που τους ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ. "Εμείς" ως οργανισμός σε χρειαζόμαστε, και όχι μόνο το αντίθετο. Όταν λες "πώς θα συνεισφέρεις" είναι σα να λες "τι θα αρπάξουμε από εσένα".

Σε αυτό το σημείο για ακόμα μία φορά δε χρειάζονται φλυαρίες. Συγκεκριμένα πράγματα, όπως γνώση του αντικειμένου, ανάπτυξη εκπαίδευσης, και δυναμική ακολουθία των οργανικών αναγκών.

Σε 10 γραμμές δε γίνεται να αναφέρουμε ακριβώς ένα position master plan, και ούτε θέλουμε να εκθέσουμε με απόλυτη ακρίβεια online τις εσωτερικές πρακτικές μας.

Στα προσόντα του ατόμου που επιθυμούμε, πρέπει να είμαστε σαφείς. Πτυχίο HR δεν υπάρχει στην Ελλάδα που να είναι ικανό να καλύψει τις ανάγκες από γνώσεις Διοίκησης Επιχειρήσεων. Άρα χρειαζόμαστε μία καλή βάση από γενική Διοίκηση, ώστε έπειτα να εξειδικεύσουμε τις γνώσεις με μεταπτυχιακό και, γιατί όχι, διδακτορικό.

Το μεταπτυχιακό πρέπει να είναι αναγκαίο για θέση Plant Manager. Δεν είναι μόνο η εμπειρία όπως πολλοί νομίζουν, αλλά και η αρετή της διαθεσιμότητας για συνεχή εκπαίδευση, εξερεύνηση, και θέληση για νέα γνώση.

Δεν αρκεί να έχεις εργασιακή εμπειρία, αλλά να θες να μάθεις τα νέα δεδομένα που αναδύονται στη θέση σου, να είσαι σε ρυθμό μαθήτριας/μαθητή.

Η αναφορά σε προγράμματα όπως MS office είναι πλέον περιττή. Δε γίνεται να λάβεις σοβαρή θέση ευθύνης αν δε γνωρίζεις βασικό office λογισμικό.

Επίσης αναφορά για ηγετικά προσόντα και συναφή soft skills, αυτά πολλές φορές δεν εφαρμόζονται όχι γιατί κάποιος δεν τα έχει, αλλά γιατί οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Δεν υπάρχει τρόπος απόδειξης αυτών των δεξιοτήτων μέσω βιογραφικού σημειώματος ή συνέντευξης. Οι μελέτες πάντα αφήνουν παράθυρα κρίσης, και ποτέ με σαφήνεια δεν έχουν προσδιορίσει μεθόδους αποκάλυψης πραγματικών ηγετικών προτάσεων προ της εφαρμογής της γνώσης.

Σε γενικές γραμμές μία καλά οργανωμένη αγγελία εργασίας, η οποία με μερικές μετατροπές γίνεται πολύ καλύτερη.

Χαίρομαι που δεν περιέχει και τραγικότητες τύπου, παρέχουμε μισθό και ασφάλιση.

ΚΥΑ 1830/1946: Νυκτερινή εργασία και αμοιβή

Νυκτερινή είναι η εργασία που προσφέρεται στο διάστημα από τις 10 το βράδυ, μέχρι τις 6 το πρωί. Στις νυκτερινές ώρες μπορεί να πραγματοποιηθεί ολόκληρο το ωράριο ή ένα μέρος του, οπότε υπάρχει και η ανάλογη αμοιβή π.χ. για εργασία από τις 6 το απόγευμα μέχρι τις 2 το πρωί, οι 4 ώρες, 6 - 10 είναι ημερήσιες, και οι άλλες 4, 10 -2 νυκτερινές.

   Τα άτομα που πραγματοποιούν νυχτερινή εργασία, δικαιούνται να λάβουν το θεσπισμένο ελάχιστο όριο του ημερομισθίου προσαυξημένο κατά 25% που υπολογίζεται στο υποχρεωτικώς θεσπισμένο ελάχιστο όριο ημερομισθίου. Δηλαδή η προσαύξηση 25% για την παροχή νυκτερινής εργασίας υπολογίζεται επί του νόμιμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού, ανάλογα με τον τρόπο πληρωμής, που προβλέπεται για κάθε κατηγορία απ’ αυτούς και όχι επί των τυχόν μεγαλύτερων αποδοχών που καταβάλλονται από τον εργοδότη.

   Ειδικότερα, κατά την υπ’ Αρ. 1830/1946 ΚΥΑ των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, η οποία συμπληρώθηκε και ερμηνεύθηκε από την όμοια ΚΥΑ 25825/1951, στους πάσης φύσεως εργαζόμενους υπαλλήλους, εργατοτεχνίτες και υπηρέτες επιχειρήσεων και εργασιών γενικά συνεχούς ή μη λειτουργίας, στις περιπτώσεις που απασχολούνται είτε τακτικά, είτε έκτακτα από της δέκατης νυχτερινής (22:00) μέχρι της έκτης πρωινής ώρας (06:00), καταβάλλεται πλην του συμφωνημένου μισθού και προσαύξηση κατά 25% επί του αναλογούντος στην απασχόληση αυτή και νόμιμα ισχύοντος ελαχίστου ορίου. Συνεπώς, καταρχήν ο εργαζόμενος δικαιούται αυτήν την προσαύξηση, ακόμα και αν ο συμφωνημένος μισθός είναι μεγαλύτερος του ελάχιστου νόμιμου και καλύπτει αυτήν.

   Αν η νυκτερινή εργασία συμπίπτει με ημέρα Κυριακής ή εξαιρέσιμης εορτής, στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται επιπλέον της προσαύξησης 25% και η προσαύξηση 75%, δηλαδή οφείλονται και οι δύο προσαυξήσεις αθροιστικά, όμως, ο υπολογισμός της καθεμίας γίνεται αυτοτελώς (υπολογίζονται χωριστά και στη συνέχεια προστίθενται).

   Αν ο μισθωτός δεν απασχολήθηκε σε όλο το χρονικό διάστημα της νύκτας, αλλά για ορισμένες μόνο ώρες, η εν λόγω προσαύξηση υπολογίζεται επί του νόμιμου ωρομισθίου του εργαζόμενου και καταβάλλεται για όσες ώρες απασχολήθηκε ο τελευταίος κατά τη νύκτα.

Ε1: Χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο εκκαθάρισης δήλωσης

Από την εκκαθάριση της δήλωσης μπορεί να προκόψει υποχρέωση καταβολής (χρεωστικό υπόλοιπο) ή δικαίωμα επιστροφής φόρου (πιστωτικό υπόλοιπο). Η καταβολή του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων του φορολογικού έτους 2024 ενδεικτικά πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την μέχρι τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και οι υπόλοιπες επτά (7) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων επτά (7) μηνών.

   Όταν ο φόρος που οφείλεται με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση καταβάλλεται μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών έκπτωση τέσσερα τοις εκατό (4%), εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την 30η Απριλίου, τρία τοις εκατό (3%), εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουνίου και δύο τοις εκατό (2%), εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουλίου.

   Στους φορολογούμενους που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία παρέχεται έκπτωση τέσσερα τοις εκατό (4%) στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την 30η Απριλίου, τρία τοις εκατό (3%), εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουνίου και δύο τοις εκατό (2%), εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και ο φόρος που οφείλεται καταβληθεί μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης. Εάν υποβληθεί εμπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση (παρ. 2 άρθρου 23 ΚΦΔ) από την οποία προκύπτει επιπλέον ποσό φόρου προς καταβολή, θα παρέχεται στο επιπλέον αυτό ποσό η έκπτωση που ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης.

   Στις περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα, είτε στην αρμόδια για την παραλαβή της δήλωσης υπηρεσία, είτε με χρήση της διαδικτυακής Υπηρεσίας υποβολής δηλώσεων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE και καλείται ο φορολογούμενος για έλεγχο δικαιολογητικών και η δήλωση εκκαθαρίζεται από την ανωτέρω υπηρεσία μετά την καταληκτική ημερομηνία της πρώτης δόσης, ο φόρος καταβάλλεται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 67 του ΚΦΕ. Αν ο φόρος στην περίπτωση αυτή εξοφληθεί εφάπαξ εντός της προθεσμίας της πρώτης δόσης, παρέχεται ανάλογη έκπτωση σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 67 του ΚΦΕ.

   Το Ε1 ως φορολογικό έγγραφο έχει σημαντική αξία για κάθε εργαζόμενο/η καθώς εξασφαλίζει την ομαλή επικοινωνία μεταξύ εργατικών, φορολογικών, και εργοδοτικών υποχρεώσεων από και προς το κράτος. Επιπλέον, καθορίζει ενέργειες όπως η αγορά ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει την οικονομική επιφάνεια της/του εργαζόμενης/ου.

Ν. 1876/1990: Είδη Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας

Οι Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας συνάπτονται από τις τριτοβάθμιες οργανώσεις των εργαζομένων και τις αναγνωριζόμενες ως ευρύτερης εκπροσώπησης οργανώσεις των εργοδοτών ή πανελλήνιας έκτασης. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

(α) Σε Εθνικές Γενικές, που αφορούν τους εργαζόμενους όλης της χώρας.

(β) Σε Κλαδικές, που αφορούν τους εργαζόμενους περισσότερων ομοειδών ή συναφών εκμεταλλεύσεων ή επιχειρήσεων ορισμένης πόλης ή περιφέρειας ή και όλης της χώρας.

(γ) Σε Επιχειρησιακές, που αφορούν τους εργαζόμενους μιας εκμετάλλευσης ή επιχείρησης.

(δ) Σε Εθνικές Ομοιοεπαγγελματικές που αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος η και των συναφών ειδικοτήτων όλης της χώρας.

(ε) Σε Τοπικές Ομοιοεπαγγελματικές, που αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος η και των συναφών ειδικοτήτων συγκεκριμένης πόλης ή περιφέρειας.

   Στο άρθρο 2 του Ν. 1876/1990 ορίζεται ότι οι κλαδικές επιχειρησιακές και εθνικές ή τοπικές ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις δεν επιτρέπεται να περιέχουν όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων. Σημειώνεται ότι ως προς τα μισθολογικά θέματα οι Σ.Σ.Ε. δε μπορούν να περιέχουν δυσμενέστερους μισθολογικούς όρους από αυτούς που καθορίζονται από το νόμο (επί του παρόντος Ν. 4093/2012).

   Με τη συνταγματική κατοχύρωση της συνδικαλιστικής ελευθερίας (άρθρο 23 παρ. 1 Συντάγματος), κατοχυρώνεται συγχρόνως, εκτός των άλλων, και η δράση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, ενώ καλύπτει και τα μέσα που είναι αναγκαία για την πραγμάτωση των σκοπών της συνδικαλιστικής ελευθερίας. Στα μέσα αυτά ανήκει και το δικαίωμα των συνδικαλιστικών οργανώσεων για ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και το δικαίωμα για σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Τα δύο αυτά δικαιώματα συνθέτουν τη συλλογική αυτονομία και μαζί με το δικαίωμα της απεργίας αποτελούν τα δύο σπουδαιότερα μέσα συλλογικής συνδικαλιστικής δράσης.