Ένα άρθρο στην εφημερίδα Financial Times, στις 13 Ιανουαρίου 2016, ανέφερε ότι το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) είχε ζητήσει την παραίτηση του διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο εμπορικό δανειστή της χώρας. Το ΤΧΣ με δελτίο Τύπου αρνήθηκε ότι είχε υπάρξει ένα τέτοιο αίτημα. Ωστόσο, στις 15 Ιανουαρίου 2016, ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς ανακοίνωσε επίσημα την αποχώρηση του διευθύνοντος συμβούλου. Αυτό σημαίνει ότι ένας οργανισμός όπως το ΤΧΣ, έχει τη δύναμη να χειραγωγεί μια από τις σημαντικότερες τράπεζες για το χρηματοπιστωτικό τομέα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του ΕΤΧΣ, ο στόχος του ιδιωτικού οργανισμού που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2010 -μετά το πρώτο κύμα μέτρων λιτότητας στη χώρα- είναι να συμβάλει στη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, για το καλό του δημοσίου συμφέροντος. Το σημαντικό στοιχείο αυτής της περιγραφής, είναι το γεγονός ότι ενεργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και δεν ανήκει στο δημόσιο τομέα. Η διοικητική και οικονομική αυτονομία της, ενισχύει την άποψη ότι υπάρχουν ιδιωτικά συμφέροντα στο εσωτερικό του ΕΤΧΣ, ως εκ τούτου, τελικά δεν είναι τόσο ανεξάρτητη.

Συνεπώς, ποιος κυβερνά τις Ελληνικές τράπεζες σήμερα; Η κυβέρνηση της Ελλάδας, παρά το γεγονός ότι η ίδια αποκαλεί τον εαυτό της ως αριστερή κυβέρνηση, δε θέλει να συμμετέχει στο τραπεζικό τομέα με ένα ευθύ τρόπο, γιατί θα είναι ενάντια στους κανόνες των σχέσεων του ελεύθερου εμπορίου. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας γνωρίζει πολύ καλά, ότι η νότια Ευρώπη δε διαθέτει τους οικονομικούς πόρους για να ηγηθεί της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για ένα καλύτερο μέλλον, δίνοντας τέλος στη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Από αυτή την άποψη, η κυβέρνηση διατηρεί την ύπαρξη του ΤΧΣ, επειδή υπονοεί την πίστη της καλής συνεργασίας με τους πιστωτές. Αυτοί θέλουν έναν ιδιωτικό οργανισμό, έναν ανεξάρτητο φορέα, προκειμένου να επιθεωρούν το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα πιο εύκολα, ως αποτέλεσμα ενός ιστορικά αναξιόπιστου κράτους. Για το λόγο αυτό, υπάρχει ένα "Συμφωνητικό Πλαίσιο Συνεργασίας" μεταξύ του ΤΧΣ και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, και Τράπεζα Πειραιώς). Επίσης, το ΤΧΣ έχει περιορισμένα δικαιώματα ψήφου (συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ίση ή μεγαλύτερη από 10%), και αντιπροσωπευτικών μελών στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών.

Το ερώτημα το οποίο απορρέει από την παραπάνω κατάσταση, είναι για τις σχέσεις μεταξύ των πιστωτών (δανειστές του ελληνικού κράτους) και την οργανωτική δομή. Είναι το γενικό συμβούλιο, η εκτελεστική επιτροπή, ή ο διευθύνων σύμβουλος ανεξάρτητοι, πράγματι; Η διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να είναι ευάλωτη υπό την πίεση του μη σταθεροποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και την ανάγκη για οικονομικά αποτελέσματα.

Για παράδειγμα, την άνοιξη του 2013, το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Τράπεζα της Ελλάδας οδήγησαν τη συγχώνευση των δέκα ελληνικών τραπεζών στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω. Επίσης, το 2015, υπήρξε ένα υπόλοιπο διαθέσιμο ποσό ύψους 11 δισ. ευρώ σε ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Το Eurogroup επέμεινε ότι το υπόλοιπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και για πρόσθετα κόστη αυτής, οπότε το ερώτημα είναι ποια τράπεζα θα αναλάβει τον ηγετικό ρόλο αυτών των κεφαλαίων, και αυτό είναι μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση.

Εν κατακλείδι, "αυτή είναι η πρώτη φορά από τότε που το ταμείο συστάθηκε με μετρητά από το πρώτο διεθνές σχέδιο διάσωσης στην Ελλάδα το 2010, που κινήθηκε ώστε να απολύσει ένα ανώτερο τραπεζίτη.", ανέφεραν οι Financial Times. Επιπλέον, "όντας στελεχωμένο από ανώτερους Έλληνες οικονομικούς εμπειρογνώμονες που διορίζονται από την κυβέρνηση με την έγκριση από τους πιστωτές, το Ταμείο έχει παρακολουθήσει τις τράπεζες πιο στενά, από τότε που η κυβέρνηση της αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία." Ως εκ τούτου, οι ελληνικές τράπεζες διέπονται από ένα μίγμα των σχέσεων μεταξύ των δανειστών, της κυβέρνησης, τα ιδιωτικά συμφέροντα, και τα νοικοκυριά, ως καταθέτριες και επενδυτικές οντότητες. Τέλος, ένα ακόμη πράγμα. Χθες (29/6), η Ενιαία Εποπτική Αρχή του Μηχανισμού (ΕΕΜ-SSM) φημολογείται ότι ήταν υπεύθυνη για την ακύρωση του διορισμού του νέου Διευθύνοντος Συμβούλου στην Τράπεζα Πειραιώς.