Όπως όλοι γνωρίζουμε, την 1η Ιανουαρίου 2002, τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα ταμεία των ευρωπαϊκών τραπεζών, των εθνικών τραπεζών, και κατ' επέκταση στις ταμειακές μηχανές των εμπορικών καταστημάτων, στα μισθολόγια, και γενικότερα στα πορτοφόλια μας. Από τότε μέχρι σήμερα, πολλοί έχουν αμφισβητήσει το νόμισμα, ως μία απειλή για την εθνική κυριαρχία και τις δυνατότητες των κυβερνήσεων να ανταπεξέλθουν στις ανταγωνιστικές πιέσεις της Ευρώπης.

Το ευρώ ως εικονικό νόμισμα γεννήθηκε και εγκαινιάστηκε το 1999. Τότε εμφανίζεται για πρώτη φορά σε εκκαθαριστικά σημειώματα αποδοχών, λογαριασμούς και τιμολόγια. Πρόκειται για το νόμισμα που αποτέλεσε το σημαντικότερο βήμα προς την ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση, ένα σχέδιο το οποίο άρχισε με τη ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) το 1957. Η δημιουργία μιας κοινής αγοράς για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας εμπορευμάτων, πολιτών, υπηρεσιών και κεφαλαίων μεταξύ των κρατών μελών, ήταν δίχως αμφιβολία ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, το οποίο κατά ένα μέρος επιτεύχθηκε με επιτυχία.

Άλλωστε, με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 αποφασίστηκε ότι η Ευρώπη θα διαθέτει ένα ισχυρό και σταθερό ενιαίο νόμισμα για τον 21ο αιώνα. Ειδικότερα, με την κυκλοφορία των πρώτων ευρώ σε φυσική υλική μορφή το 2002, περίπου 8 δισεκατομμύρια χαρτονομίσματα ευρώ και 38 δισεκατομμύρια κέρματα ευρώ, είχαν στόχο να συνασπίσουν τους ευρωπαϊκούς λαούς ενάντια στα ισχυρά νομίσματα που θα προκαλούσαν βαθιά κρίση στη νομισματικά διαιρεμένη Ευρώπη, όπως ήταν το δολάριο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Η επέκταση και διεύρυνση της ευρωζώνης

Η διεύρυνση της ζώνης του ευρώ θα οδηγούσε σε μία σειρά από πλεονεκτήματα, όπως αυτά αναφέρονται στον επίσημο οδηγό του νομίσματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

- Σταθερό νόμισμα.

- Χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλότερα επιτόκια.

- Διαφάνεια στις τιμές.

- Κατάργηση των τελών μετατροπής συναλλάγματος.

- Πιο ολοκληρωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές με κατάλληλες ρυθμίσεις και εποπτεία.

- Καλύτερη λειτουργία της οικονομίας.

- Ένα πλαίσιο για πιο υγιή δημόσια οικονομικά.

- Ισχυρότερη παρουσία της ΕΕ στην παγκόσμια οικονομία.

- Διευκόλυνση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών.

- Ένα απτό σύμβολο της ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Συνεπώς, στόχος του ευρώ και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) ήταν και είναι να επιτρέψουν στις οικονομίες μας να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και πιο αποδοτικά, ώστε τελικά να προσφέρουν στους ευρωπαίους πολίτες περισσότερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη ευημερία. Την πρώτη δεκαετία μετά την εισαγωγή του ευρώ το 1999, δημιουργήθηκαν περίπου 8.7 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στη ζώνη του ευρώ, σε σύγκριση με τις μόνο 1.5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας κατά τα προηγούμενα επτά έτη. Το μέσο κόστος για έμβασμα αξίας 100 ευρώ μειώθηκε από 24 ευρώ σε μόλις 2.40 ευρώ, ύστερα από τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ, το 2001. Έτσι, δημιουργήθηκε η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, η ευρωζώνη.

Πράγματι, από την έναρξη της κυκλοφορίας του ευρώ, το ποσοστό πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ ήταν περίπου 2% ετησίως. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σταθερό και χαμηλό επίπεδο σε σύγκριση με το ποσοστό 20% (και μερικές φορές υψηλότερο) που σημειώθηκε σε ορισμένες χώρες της ΕΕ κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Μία από αυτές ήταν και η Ελλάδα. Όταν ο πληθωρισμός είναι τόσο μεγάλος, οι πιθανότητες εμφάνισης μίας χρηματοοικονομικής κρίσης πολλαπλασιάζονται αυτομάτως. Η Ευρώπη συνολικά, κατά κάποιο τρόπο προσπάθησε μέσω του ετήσιου στόχου του 2% στον πληθωρισμό να ελέγξει τη νομισματική "φούσκα" η οποία θα ήταν έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή.

Όμως, από το Δεκέμβριο του 2006, η αξία των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ είναι γενικά υψηλότερη από την αξία των κυκλοφορούντων μετρητών σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει, πως η νομισματικά ηγετική θέση της Ευρώπης θα της έδινε αρχικά ένα ανταγωνιστικό εμπορικό πλεονέκτημα, αλλά ταυτόχρονα, και την ευθύνη της χειραγώγησης μιας νομισματικής πολιτικής που θα ηγούταν των παγκόσμιων εξελίξεων. Σε αυτό το σημείο, η Ευρώπη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ειδικότερα, δεν υπολόγισαν σωστά, τις εξωτερικές πιθανές προκλήσεις, όπως αυτή της Αμερικανικής οικονομικής κρίσης. Έτσι, η Ευρώπη εκτέθηκε ανεπανόρθωτα στους εξωτερικούς παράγοντες, και καταλήξαμε στη σύγχρονη νομισματική κρίση, και μία από τις μεγαλύτερες όλων των εποχών της καταγεγραμμένης οικονομικής ιστορίας.