Σύμφωνα με έγγραφο της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος, σχετικά με την αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζικών ιδρυμάτων, στο δεύτερο παράρτημα αναφέρονται ενδεικτικοί τύποι λύσεων, μεταξύ δανειστών και δανειοληπτών, οι οποίοι βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση.

Στο παράρτημα αυτό, αναφέρονται ενδεικτικά οι πλέον συνήθεις στη διεθνή πρακτική τύποι ρυθμίσεων και οριστικών διευθετήσεων για το δανειολήπτη, ο οποίος βρίσκεται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση και αδυνατεί να ανταποκριθεί στους υφιστάμενους όρους της πιστοδότησης. Πρόκειται δηλαδή για τα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προκειμένου να αφυπνίσει ή να βοηθήσει τον πελάτη της, ο οποίος -κυρίως λόγω της οικονομικής ύφεσης- αδυνατεί να πληρώσει τις επενδύσεις παλαιότερων χρήσεων.

Ακολουθεί ένας σύντομος οδηγός, με όλες τις πιθανές λύσεις που ο δανειολήπτης θα δει και θα κληθεί να αντιμετωπίσει κατά τις διαπραγματεύσεις με το τραπεζικό ίδρυμα, σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Στους βραχυπρόθεσμους τύπους ρυθμίσεων, δηλαδή οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μικρότερη των δύο (2) ετών που αφορούν περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται, βάσιμα, προσωρινές, η ΤτΕ συστήνει συνολικά έξι (6) πρακτικές:

(α) Κεφαλαιοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών (αναπροσαρμογή του προγράμματος αποπληρωμής).

(β) Τακτοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών (συμφωνία αποπληρωμής σε προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα).

(γ) Μειωμένη Δόση Μεγαλύτερη των Οφειλόμενων Τόκων.

(δ) Καταβολή μόνο Τόκων (βραχυπρόθεσμα).

(ε) Μειωμένη Δόση Μικρότερη των Οφειλόμενων Τόκων (οι ανεξόφλητοι τόκοι κεφαλαιοποιούνται ή διευθετούνται).

(ζ) Περίοδος Χάριτος (αναστολή πληρωμών για προκαθορισμένη περίοδο).

Στους μακροπρόθεσμους τύπους ρυθμίσεων, δηλαδή οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μεγαλύτερη των δύο (2) ετών, με στόχο τη μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης ή/και της δανειακής επιβάρυνσης, λαμβάνοντας υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής, η ΤτΕ συστήνει συνολικά έξι (6) πρακτικές:

(α) Μείωση Επιτοκίου.

(β) Παράταση Διάρκειας (μετάθεση της συμβατικής ημερομηνίας καταβολής της τελευταίας δόσης του δανείου).

(γ) Διαχωρισμός Οφειλής (διαχωρισμός της οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα: 1) το τμήμα του δανείου, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει, και 2) το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δύο μέρη).

(δ) Μερική Διαγραφή Οφειλής (οριστική διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης του ιδρύματος).

(ε) Λειτουργική Αναδιάρθρωση Επιχείρησης (αναδιοργάνωση της επιχείρησης, ώστε να καταστεί βιώσιμη και ικανή για την ομαλή εξυπηρέτηση των οφειλών της).

(ζ) Συμφωνία Ανταλλαγής Χρέους με Μετοχικό Κεφάλαιο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ωστόσο και οι πρακτικές οριστικής διευθέτησης του χρέους, που περιλαμβάνουν ακόμα και την εθελοντική παραχώρηση της ενυπόθηκης περιουσίας, με σκοπό την αποπληρωμή των χρεών. Αναλυτικότερα:

(α) Λοιπές Εξωδικαστικές Ενέργειες.

(β) Εθελοντική Παράδοση Ενυπόθηκου Ακινήτου (ο δανειολήπτης παραχωρεί οικειοθελώς την κυριότητα του υπέγγυου ακινήτου στο ίδρυμα).

(γ) Μετατροπή σε Ενοικίαση/Χρηματοδοτική Μίσθωση (ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασής/χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο).

(δ) Εθελοντική Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου (ο δανειολήπτης προβαίνει οικειοθελώς σε πώλησή του υπέγγυου ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδρύματος. Στην περίπτωση που το τίμημα της πώλησης υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, το ίδρυμα προβαίνει σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής).

(ε) Διακανονισμός Απαιτήσεων (εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία το ίδρυμα λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών, ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο μερικής διαγραφής της απαίτησης).

(ζ) Υπερθεματιστής σε Πλειστηριασμό (το ίδρυμα υπερθεματίζει στον πλειστηριασμό αποκτώντας την κυριότητα του ενυπόθηκου ακινήτου ή άλλης εμπράγματης εξασφάλισης).

(η) Ολική Διαγραφή Οφειλής (το ίδρυμα αποφασίζει τη διαγραφή του συνόλου της οφειλής εφόσον δεν υπάρχουν ρευστοποιήσιμα στοιχεία και δεν αναμένεται περαιτέρω ανάκτηση).