Το έργο επί της ιδιωτικοποίησης της εμπορίας μασκών συνεχίζεται. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με το γεγονός ότι μία ιδιωτική εταιρία κατασκευάζει μάσκες, ενώ το ότι δημιουργήθηκε μία υπερσύγχρονη παραγωγική μονάδα σε λιγότερο από 25 ημέρες αποτελεί πρότυπο αναφοράς στον κόσμο των επιχειρήσεων. Όμως, υπάρχει πρόβλημα όταν μία κυβέρνηση στηρίζει τόσο έντονα μία ιδιωτική πρωτοβουλία, ενώ ταυτόχρονα επιβάλλει μέτρα επιβολής αγοράς του αγαθού λόγω της πανδημίας.

Πιο συγκεκριμένα, η Larisa Face Cover είναι μια βιομηχανία παραγωγής χειρουργικών μασκών 3ply TYPE II μίας χρήσης, η οποία ιδρύθηκε στις 26 Μαρτίου του 2020, προσφέροντας σήμερα 95 θέσεις εργασίας. Αξίζει να θυμηθούμε ότι το πρώτο κρούσμα του κοροναϊού στην χώρα μας επιβεβαιώνεται μόλις στις 26 Φεβρουαρίου 2020, ενώ μέσα σε 30 ημέρες έφτασαν τα 892.

Εν μέσω γενικής καραντίνας, η κυβέρνηση αντί να δημιουργήσει κρατικές δομές για τη λειτουργία μίας αντίστοιχης βιομηχανίας, προτίμησε να δώσει το πράσινο φως σε ιδιώτες. Στις 26 Μαρτίου ιδρύθηκε η εταιρία, μία ημέρα μετά έγινε αγορά δύο γραμμών παραγωγής από την Ασία (με παραγωγική δυναμικότητα 9.000.000 μάσκες/μήνα), στις 4 Απριλίου έγινε ανάθεση κτιριακής επιμόρφωσης και λήψη πιστοποιητικού ISO 13485:2016, στις 15 Απριλίου η παραλαβή μηχανολογικού εξοπλισμού, και στις 16 Απριλίου έναρξη παραγωγής.

Το παραπάνω χρονικό είναι εντυπωσιακό, όμως δίχως την απευθείας κρατική παρέμβαση θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί. Το Μάιο η παραγωγική δυναμικότητα ήταν 9 εκατ. μάσκες/μήνα, τον Ιούνιο-Ιούλιο έφτασαν τις 18 εκατ. μάσκες, ενώ από τον Αύγουστο και μετά τις 60 εκατ. μάσκες το μήνα. Αν αυτές πωλούνται έναντι π.χ. 0.20 ευρώ η μία σε τιμές χοντρικής, τότε έχουμε κύκλο εργασιών 12 εκατ. ευρώ το μήνα, ποσό που υπερβαίνει το ποσό επένδυσης ύψους 11.5 εκατ. ευρώ.

Επομένως, η επένδυση με την ταχύτητα που αυτή πραγματοποιήθηκε, και με βάση το γεγονός ότι ένα επιχειρηματικό σχέδιο χρειάζεται περισσότερο της μίας ημέρας χρόνο για να συνταχθεί ορθολογικά και ολοκληρωμένα, και ειδικά όταν πρέπει να κινηθείς σε συνθήκες πανδημίας, υποδηλώνει ότι είχαν γίνει προεργασίες από την αρχή της κρίσης, και απλά κυβέρνηση και ιδιώτες συντονίστηκαν για την υλοποίηση του πλάνου.

Όταν μία εταιρία από το μηδέν, τόσο άμεσα, βρίσκεται σε τόσο ισχυρή θέση στην αγορά ως μονοπώλιο, με κύριο προϊόν τη μάσκα δημιουργώντας παράλληλα και τμήμα που αφορά την ανάπτυξη ιδιωτικής ετικέτας, ενώ υπάρχει η κρατική εγγύηση μέσω αποφάσεων υποχρεωτικής αγοράς των προϊόντων αυτών, τότε το επιχειρηματικό σχέδιο ήταν εξ αρχής βέβαιο όχι μόνο ότι θα πετύχει, αλλά ότι θα έχει και τεράστιο χρηματικό όφελος.

Στις 26 Ιουλίου μάλιστα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεδιάσκεψη με στελέχη της εταιρίας κάνοντας λόγω για σημαντική παραγωγική δυνατότητα ώστε να μην είναι εξαρτημένη από εισαγωγές σε ιατρικό εξοπλισμό η χώρα. Παράλληλα ευχαρίστησε το Υπουργείο Ανάπτυξης (και τον Υπουργό και τους Υφυπουργούς και τους Γενικούς Γραμματείς) όπως και το Υπουργείο Υγείας, γιατί έπρεπε να συντονιστούν ώστε να προχωρήσει αυτή η επένδυση, ενώ μέχρι και το τελωνείο βοήθησε σημαντικά στην όλη κίνηση.

Τέλος, η κυβέρνηση έχει τα εργαλεία προκειμένου να εξασφαλίσει ότι το μονοπώλιο δε θα λειτουργήσει υπέρ ιδιωτών με προκλητικά κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

Ενδεικτικά, στις 20 Μαρτίου με το ΦΕΚ 68/Α/20-3-2020 στο άρθρο 21 ανέφερε ότι εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κοροναϊού και για χρονικό διάστημα που δε μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, απαγορεύεται η συνομολόγηση ή η λήψη περιουσιακών ωφελημάτων που αφορούν την πώληση οποιουδήποτε αγαθού ή υπηρεσίας που είναι απαραίτητο για την υγεία, τη διατροφή, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, ιδίως δε φαρμακευτικών προϊόντων, μέσων ατομικής προστασίας και προσωπικής υγιεινής, όπως χειρουργικών μασκών, αντισηπτικών υγρών και άλλων υλικών απολύμανσης, εφόσον τα ωφελήματα αυτά υπερβαίνουν την αξία της παροχής, τόσο ώστε το μικτό περιθώριο κέρδους να είναι μεγαλύτερο από αυτό της προ της 1ης Φεβρουαρίου 2020, για τα ως άνω προϊόντα και υπηρεσίες.

Συνεπώς, η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι επιθυμητή και σημαντική, όμως σε συνθήκες πανδημίας δε γίνεται το κράτος να τοποθετεί ιδιώτες με απευθείας ανάθεση για την παροχή αγαθών που η ίδια η κυβέρνηση επιβάλλει την αγορά τους. Ίσως θα έπρεπε να ελεγχθεί και να δημοσκοπηθεί πλήρως η ροή του χρήματος στο εγχείρημα, όπως και το ποια είναι η πραγματική βοήθεια από το κράτος, ή και να δοθούν εξηγήσεις γιατί δε μπορούσε η πολιτεία από μόνη της να εφαρμόσει αντίστοιχο πλάνο. Όσο για τις πάνινες μάσκες, αυτές πρέπει να είναι προς αποφυγή, καθώς η προστασία που προσφέρουν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη ως μηδενική.