Η Ελληνική κυβέρνηση επιλέγει την παγκόσμια λογική της απαγόρευσης κυκλοφορίας και του περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας, κυρίως στους κλάδους που εξυπηρετούν πολλούς καταναλωτές ταυτόχρονα. Δεν κλείνουν όλα, όπως κάποιοι νομίζουν, απλώς περιορίζονται ορισμένοι μόνο κλάδοι.

Ήταν 23 Μαρτίου, 2020, όταν έγραψα ότι η απαγόρευση κυκλοφορίας στην Ελλάδα είναι μόνο για όσους δεν κατανοούν. Η Ελλάδα είχε τότε 695 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 17 θανάτους, ενώ σήμερα σχεδόν 50,000 κρούσματα και 700 θανάτους. Το ίδιο όμως ίσχυε για όλο τον κόσμο. Τότε ο πλανήτης κατέγραφε 378,394 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 16,491 θανάτους. Σήμερα προσεγγίζει τα 50 εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα, και 1.5 εκατομμύρια θανάτους.

Ακόμα, ήταν 7 Ιουλίου, 2020, όταν έγραψα ότι η κυβέρνηση και ο τουρισμός πρέπει να επιλέξουν. Θέλει ο τουριστικός κλάδος να γεμίσει με εκατομμύρια τουρίστες που πιθανώς να φέρουν το κοροναϊό στις αποσκευές τους, ή μήπως να κρατήσουμε τα σύνορα ανοιχτά μόνο για τις αναγκαστικές περιπτώσεις, και να κινηθεί ελεύθερα μονάχα ο εσωτερικός τουρισμός;

Τελικά ο τουρισμός άνοιξε τις πόρτες του στον ιό, ευτυχώς όχι σε μεγάλη κλίμακα, όμως ταυτόχρονα η μάταιη κινητικότητα των ανθρώπων σε κέντρα διασκέδασης και συνωστισμού προκάλεσαν την έναρξη της δεύτερης φάσης της πανδημίας στη χώρα. Η διασκέδαση ίσως θα μπορούσε να περιμένει για ένα έτος, καθώς όταν κάποιος διασκεδάζει αδιάκοπα τότε δε διασκεδάζει στην πραγματικότητα αλλά αντίθετα σπαταλά το χρόνο του σε ανούσιες συνθήκες και περιβάλλοντα που απλά τον εκμεταλλεύονται ως προϊόν κατανάλωσης.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της Ελληνικής στατιστικής αρχής που αφορά την εξέλιξη κύκλου εργασιών επιχειρήσεων σε αναστολή λειτουργίας λόγω της πανδημίας Covid-19, μόλις το 14.6% των επιχειρήσεων της χώρας αναγκάστηκαν να κλείσουν στην πρώτη καραντίνα (205,984 σε σύνολο 1,415,370 επιχειρήσεων). Ο κύκλος εργασιών του εμπορίου μειώθηκε κατά -25.1%, όμως κάποιοι κλάδοι επηρεάστηκαν σημαντικότερα όπως οι υπηρεσίες καταλυμάτων και οι χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, και άλλοι λιγότερο, όπως οι κατασκευές και η γεωργία. Το κράτος παρείχε έκτακτα επιδόματα σε αρκετούς, αλλά όχι σε όλους. Η ανεργία έφτασε το 17.7% το Μάιο από 15.6% το Μάρτιο του 2020, ενώ με το τέλος της πρώτης καραντίνας έφτασε το 16.8% τον Αύγουστο.

Δημοσιογραφικό ερώτημα προς τον πρωθυπουργό κατά τη συνέντευξη τύπου ανακοίνωσης του δεύτερου απαγορευτικού κυκλοφορίας αναφέρεται στο αν υπάρχει ευθύνη στην κυβέρνηση ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η πολιτική ευθύνη δεν αποτελεί όμως το μοναδικό μέτρο αντιμετώπισης της κατάστασης, αλλά αντίθετα το βαθμό κατά τον οποίο η πολιτική ήταν ικανή να προσδιορίσει τις ανάγκες της χώρας.

Επίσης αυτή τη φορά κάποια μέτρα θα είναι πιο ελαστικά, όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός προτρέπει τους πολίτες να κάνουν «άθληση σε εξωτερικούς χώρους, μία βόλτα στο πάρκο, μία βόλτα στο βουνό», στα οποία το κράτος θα είναι πιο ανεκτικό αυτή τη φορά σε σχέση με τη συμπεριφορά του το Μάρτιο και τον Απρίλιο.

Συνεπώς, αν και προφανώς υπάρχει μεγάλη κυβερνητική ευθύνη στο χρόνο αντίδρασης, αυτό δε σημαίνει ότι η ατομική ευθύνη έρχεται σε δεύτερη μοίρα, ή ότι η εξαθλιωμένη οικονομική υποδομή της χώρας λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης δεν αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο που συμβάλλει στην αρνητική εξέλιξη της πανδημίας. Το εμπόριο με τις μάσκες αποτελεί ένα δυνατό στοιχείου της κατάστασης της χώρας σε οικονομικό, ίσως ακόμα και ηθικό επίπεδο.

Από το 2008 παλεύει συνεχώς με μία σειρά από σημαντικές προκλήσεις, οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, και πλέον υγείας. Δεν πρέπει για παράδειγμα να βασιζόμαστε απόλυτα σε μαθηματικά μοντέλα που δήθεν μπορούν να βοηθήσουν στη στατιστική πρόβλεψη της πανδημίας. Δηλαδή, αναλύσεις που λίγους μήνες πριν ανέφεραν ότι στην Ελλάδα τα κρούσματα θα είναι μερικές χιλιάδες συνολικά, ενώ η πραγματικότητα είναι χιλιάδες κρούσματα ανά ημέρα.

Τα επιστημονικά εργαλεία που αναφέρεται η επιτροπή λοιμωξιολόγων την οποία ακολουθεί η κυβέρνηση δεν αποδίδουν πάντα. Η επιτροπή αναφέρει ότι έως το τέλους του χρόνου θα υπάρχει εμβόλιο, αλλά δεν αναφέρει τίποτα περί αποτελεσματικότητας αυτού. Άρα, προφανώς, κάθε φορά που τα κρούσματα αυξάνονται και τα νοσοκομεία ασφυκτιούν, η χώρα θα οδηγείται σε κλείσιμο.

Η δημιουργία κέντρων μαζικού εμβολιασμού είναι το επόμενο βήμα. Ποιος άνθρωπος θα τολμήσει να το λάβει πρώτος; Ποιος θα αναλάβει το ρίσκο περί λήψης εμβολίων με πιθανές επιπλοκές, βραχυχρόνιες ή μακροχρόνιες, όταν οι μελέτες πολλές φορές αναιρούν η μία την άλλη; Θα εξασφαλιστεί στην πράξη το δικαίωμα επιλογής χορήγησης και λήψης του εμβολίου; Η κυβέρνηση και κυρίως η επιτροπή υπό το βλέμμα των ειδικών θα πρέπει να είναι περισσότερο εγκρατείς και να μην δημιουργούν ελπίδες ότι η προμήθεια εμβολίου συνεπάγεται το τέλος της πανδημίας.